Enfeksiyöz Bronşitis (IB) için Aşılama Programları
Aşılama için genel bir kural yoktur. Her bir program saha koşullarına göre adapte edilmelidir.
Yine de bazı konulara dikkat edilmelidir:
- En çok hangi yaşta Enfeksiyöz Bronşitis (IB)’e karşı korunmaya gerek duyuluyor.
- Sahada bulunan virüsler hangi aşıların (protektotipler) seçilmesi gerektiğini belirler.
- Diğer (canlı) aşılar ile interferens (etkileşim) engellenmelidir (IB, newcastle hastalığı gibi aşı virüsleri ile çatışabilir).
Enfeksiyöz Bronşitis’e karşı aşılama yapmanın amacı
Aşılama amacının saptanması önemlidir. .
Broilerler – Aşılama IB enfeksiyonları sonucu kilo kaybı ve kümesteki genel düşük performans şeklinde oluşan ekonomik kayıpların azaltılmasına yöneliktir.
Yumurtacı ve damızlıklar – Korumanın amacı IB enfeksiyonları sonucu kör (yalancı) yumurtacıların ortaya çıkışı, üretimde düşüş ve yumurtaların iç ve dış kalitesindeki değişiklikler gibi sonuçlar doğurabilen ovidukt hasarının önlenmesidir.
Bu durumda civcivlerin aşılanması genellikle erken yaşta (yaşamlarının ilk günlerinde) yapılır ve özellikle broilerlerde büyütme dönemini de kapsayan yeterli bir korunma sağlanmaya çalışılmalıdır. Yumurtacı ve damızlıklarda program modifiye canlı aşılarla hayvanların yaşamlarının ilk haftasında oviduktun korunmasına yöneliktir. Daha sonra üretim döneminde bağışıklığın geniş ve uzun süreli olması gereklidir ve bu amaçla genellikle inaktif aşılar kullanılır.
Aşılama zamanı
Genellikle iki canlı IB aşılaması arasında 2 hafta aralık bırakmak önerilir. İyi bir destekleyici etki oluşturmak için en son canlı aşı ve inaktif aşı uygulaması arasında tercihen 4-6 hafta olmalıdır.
Aşı suşları
Mevcut IB saha suşları Massachusetts serotipinin protektotipi altında kalıyorlarsa o zaman bu serotipe dayalı bir program kullanılabilir. IB varyant saha suşlarının bulunması durumunda programa diğer serotiplere (Nobilis IB 4/91 ve Nobilis IB D274 gibi) ait aşılar eklenerek daha geniş koruma sağlanabilir.
Bazı canlı aşı virüsleri inaktif aşılardaki heterolog IB içerikleri ile reaksiyona girebilirler ve kros-koruma ile sonuçlanan kros reaksiyonlar oluşabilir. Bu, örneğin Nobilis 4/91 kullanımından sonra oluşan bir durumdur. Bunu takiben Massachusetts serotipi içeren bir inaktif aşı uygulandığında oluşan kros reaksiyon sadece Massachusetts serotipine değil, 4/91 serotipine ve bunlarla beraber bazı farklı IB serotiplerine karşı da yüksek seviyelerde nötralize edici antikor oluşumunu sağlar.
Ünerilen aşilama programlari için Aşılar bölümü altındaki Nobilis IB aşıları kısmına bakınız