Hollanda’da Enfeksiyöz Bronşitis
Enfeksiyöz Bronşitis Virüs varyantı D388
Giriş
2004’den bu yana Hollanda’da değişik türde tavuk (broyler ve yumurtacı damızlık ve ticari yumurtacı) üretilen birçok çiftlikte yumurta üretimi problemleri bildirilmekte idi.
4 haftalıktan küçük broylerlerde solunum sistemi bulguları bildirildi. Hayvanlardaki üretim problemleri, sağlıklı olarak izlenen kümeslerde üretim piki oranlarının sadece %30-55 seviyelerine kadar çıkması ile karakterizeydi. Bazı tavuklarda alışılmışın dışında bir duruş (penguen benzeri) ve sarkık karın izleniyordu.
Bu vakalar 2003 yılında broylerler ve 1 yaşından küçük tavuklarda izlenen ve identifye edilemiyen bir varyant IB virüsünün izole edildiği nefropatojenik Enfeksiyöz Bronşitis ile ilişkilendirildi. Bu izolat, daha sonra Deventer, Hollanda’daki Hayvan Sağlık Servisi tarafından D388 olarak adlandırıldı. D388 izolatının SPF ve ticari kanatlılara inoküle edildiğinde nefropatojenik olduğu ve enfekte kanatlıların oviduktlarında da saptanabildiği gösterildi.
Hastalıklardan etkilenen tavukların nekropsi incelemeleri
2004 yılında bildirilen hasta tavukların nekropsilerinde, ya 1 litreye kadar varabilen sıvı bir içerik ile dolu kistik ovidukt ya da geniş kistik dilatasyonların gözlendiği (kısmen) atrofik ovidukt yapıları izlendi. Ovidukt duvarları incelmiş ve kistik alanlar şeffaf görümde idi. Hayvanların ovaryumları fonksiyonel halde ve normal olarak izlendi.
Yukarıda açıklanan lezyonların fotografları için aşağıdaki küçük resimleri tıklayınız:
D388 izolatı
Bu sırada D388 izolatı ile ilgili birçok çalışma yapıldı. PCR testi kullanılarak bu izolatın %99’luk bir genetipik uyum ile “QX” olarak adlandırılan bir Çin izolatı ile uyumluluğu ortaya kondu. 1990’ların başlarında benzer bir virüs Hollanda’da Doorn’da bulunan Kanatlı Sağlığı Servisi’ nde izole edilmiş, fakat burada rastlanan klinik problemlerin herhangi biri izlenmemişti. Günümüzde diğer Avrupa ülkelerinde – Polonya, Belçika, İtalya (Beato ve ark., 2005) ve Hollanda- saptanan izolatlar da D388 izolatı olarak adlandırılmaktadır.
Korunma
Deventer’daki Hayvan Sağlığı Servisinde yapılan ilk deneyler, Massachusetts serotipi canlı aşılar ile yapılan tek bir aşılamanın D388 izolatı ile mücadelede yeterli bir koruma sağlamadığını gösterdi. Daha iyi bir korunma, aşılama programına diğer serotiplerdeki aşılar eklendiğinde sağlandı. Ürneğin, 1 günlük yaşta canlı Massachusets tipindeki bir aşı (örneğin Nobilis Ma5) ile ilk aşılama yapıldıktan sonra 14 günlük yaşta 4/91 tipi canlı bir aşı ile tekrar bir aşılama yapılması. Bu çalışma protektotip kavramının önemini bir kez daha göstermektedir (daha fazla bilgi için bakınız serotipler ve protektotipler).
IB D388 izolatı ile yapılan aşılamadan 28 gün sonraki deneysel çalışma:Yüzde Siliostaz skorları.
Korunmuş = < 50%
Korunmamış= >50%
Hayvanlar 1 günlük yaşta Nobilis IB Ma5 ve Nobilis IB 4/91 ile aşılandılar ve 28 günlükken D388 ile enfekte edildiler. IBV D388 ile mücadelede, aşılanmış olan grupta mükemmel bir korunma sağlandı.
Referanslar
Beato MS, De Battisti C, Terregino C, Drago A, Capua I, Ortali G. (2005).
Evidence of circulation of a Chinese strain of infectious bronchitis virus (QXIBV) in Italy.
Veterinary Record, 2005, 156:720.
Davelaar FG, Kouwenhoven B, and Burger AG (1984)
Ocurrence and significance of infectious bronchitis virus strains in egg and broiler production in the Netherlands. Veterinary Quarterly(1984), 6, 114-120
Landman, WJM, Dwars RM, and de Witt JJ (2005). High incidence of false layers in (re)production hens supposedly attributed to a juvenile infectious bronchitis virus infection
Proceedings of the fifty-fourth Western Poultry Disease Conference,
Vacncouver, Canada, 25-27 April, 2005